Nog steeds monumentaal, maar licht en transparant

Shopping, foodmarket en library onder één dak

Het monumentale postkantoor aan de Utrechtse Neude is bijna getransformeerd tot ‘POST Utrecht’. Het gebouw heeft een publieke functie gekregen met bibliotheek, winkels, versmarkt, horeca en een fietsenstalling. De monumentale status van het gebouw staat borg voor een gebouw met een prachtige historische entree en verrassende oorspronkelijke elementen.

Het oude postkantoor met de toegang aan de Neude-zijde – bestaande uit een souterrain, begane grond en drie verdiepingen – werd eerst gestript. Zelfs de hoofddraagconstructie ging op de schop. Met tonnen staal werd deze geschikt gemaakt voor grote, lichte, transparante ruimtes. Hier zijn nu de bibliotheek en bijbehorende horecavoorziening gevestigd. Een nieuwbouwgedeelte aan de achterzijde van het oude postkantoor maakte de verbinding met de Oude Gracht. Zo ontstond een dynamische trekpleister met shopping, foodmarket en library.

Voor de centrale roltrappen moesten zware balken worden verwijderd.

Spannende sloopperiode

Burgland Bouw heeft de transformatie op een haar na gevild en kijkt terug op een boeiende periode. “De sloop van het oude postkantoor was bijna spannend”, vertelt Teus Verhoef, projectleider van Burgland Bouw. “De vele kleine ruimtes moesten plaats maken voor één grote, transparante ruimte met centrale roltrappen. Hiervoor moesten gigantische betonbalken worden verwijderd en opgevangen. Zware stempelconstructies hielden tijdens dit proces het gebouw overeind. Omdat dit knowhow vroeg op velerlei gebied, werd in deze periode ook veelvuldig overlegd en kennis uitgewisseld.”

Zorg voor het monument

Nieuwe ramen, deuren en sparingen zorgden voor een lichte, transparante uitstraling. De imposante hal op de begane grond werd in gebruik genomen door de bibliotheek en bijbehorende horecavoorziening. De telefooncentrale van de KPN was hier al gevestigd en het souterrain werd ingericht als fietsenstalling en supermarkt. “Tijdens het hele proces bekeken we samen met Monumentenzorg hoe we het oude gedeelte herkenbaar konden houden. De buitengevel is bijvoorbeeld nagenoeg intact gebleven. Verwijderde elementen werden elders ingezet.”

De entree is een monumentale verrassing.

Archaeological finds

Om ruimte te maken voor de nieuwbouw, sloopte Burgland Bouw eerst een oude garage annex traforuimte; vervolgens ging zij de diepte in. “Er moest een kelderbak komen die aansloot op de kelder van de oudbouw”, vertelt Verhoef. “Dit graafwerk leverde talloze archeologische vondsten op, zoals munten, kruiken, potten en pannen. Dit maakt transformaties boeiend. Nadat alle vondsten veilig waren gesteld, hebben we de betonnen kelderbak gemaakt met daarboven de staalconstructie met 16 meter lange kanaalplaatvloeren en staalplaatbetonvloeren.”

Dankzij de nieuwe doorkijken hebben de bezoekers nu vanuit de centrale hal één grote doorkijk door het hele gebouw. Verhoef: “POST Utrecht is een aanwinst voor de binnenstad. Veel oorspronkelijke elementen – zoals de loden bekleding op de dakkapellen – zijn hersteld. De keramische gevelbekleding van de nieuwbouw correspondeert prachtig met de dakpannen. De bestrating wordt aan alle kanten aangepast. Utrecht is een prachtige ontmoetingsplaats rijker.”