Renovation and expansion of 2001 office building

‘Voor die tijd geweldig duurzaam’

In het najaar van 2020 verhuisde de huurder uit kantoorgebouw Forum, dat meer dan twintig jaar geleden door Atelier PRO werd ontworpen. Het karakteristieke gebouw, toen al vooruitstrevend op het gebied van duurzaamheid, werd volledig aangepast aan de huidige eisen en uitgebreid met extra kantoorruimte.

Het was bijzonder voor Atelier PRO om het pand dat zij twintig jaar geleden ontwierp, nu te revitaliseren. Daarbij was zij positief verrast over het resultaat. Het karakteristieke gebouw bleek – ook voor de normen van deze tijd – uiterst duurzaam te zijn. “Dat neemt niet weg dat het een behoorlijke puzzel was om de wensen in te vullen”, vertelt architect Hans Kalkhoven van Atelier PRO. “Konden we uitbreiden door op de twee kantoorvleugels extra bouwlagen aan te brengen? Was de fundering hiervoor voldoende draagkrachtig? Konden de verdiepingsvloeren meer het atrium inkomen? Oftewel: konden we extra oppervlakte winnen ten koste van het atrium?”

Extra vierkante meters

Onderzoek wees uit dat de fundering sterk genoeg was voor één extra bouwlaag op beide kantoorvleugels. Het met koper beklede paviljoen aan de noordzijde van het atrium werd ontmanteld, uitgebreid en voorzien van een nieuwe gevel. Het hartvormige paviljoen aan de voorzijde, met de entree, werd herkenbaar geïntegreerd in de nieuwbouw dat iets naar voren werd uitgebreid. “Het totaal van deze ingrepen leverde ruim 10.000 extra vierkante meters op”, vertelt Kalkhoven. “Het atrium hebben we een nieuwe uitstraling gegeven en ingericht als centrale ruimte met allerlei voorzieningen.”

Sustainability

De installaties werden vernieuwd en aangepast aan deze tijd. Verwarming en koeling waren al geregeld met de toen nog zeer innovatieve warmte-/koudeopslagtechniek. “Voor die tijd was de warmte en koeltechniek uitstekend uitgenut”, vindt Kalkhoven. “In het nieuwe ontwerp hebben we hierop voortgeborduurd. Het atrium met glasdak is behouden gebleven en blijkt goed geschikt voor voldoende daglicht op de aan het atrium grenzende kantoorvloeren. De houten kozijnen, de natuursteen en delen van de koperen gevels werden hergebruikt. Mede hierdoor werd het project BREEAM ‘Excellent’, WELL Gold en R2S 2-star gecertificeerd.”

Architectonische uitdaging

Het nieuwe atrium – met moderne voorzieningen – was een architectonische uitdaging. Atelier PRO wilde iets van de sfeer van destijds behouden, maar met lichter hout. Dit bereikte zij door de atriumwanden te voorzien van lichteiken latten met hoge akoestische waarden en zoveel mogelijk houten puien en kozijnen.

Koppeling van oud en nieuw

Het vergunningentraject voor de nieuwe ideeën verliep soepel. “De supervisor en de welstandscommissie van Amsterdam hadden hoge verwachtingen van ons en van het nieuwe ontwerp. Het eindresultaat voldeed daaraan en dat gaf voldoening en vertrouwen. De koppeling van oude elementen en nieuwe uitbreidingen komt goed tot zijn recht. Met het behoud van onderdelen die in de afgelopen 20 jaar de architectuur van dit gebouw hebben bepaald, is dit gebouw opnieuw een hoogwaardige aanvulling voor de
Amsterdamse Zuidas.”