Vinger aan de pols bij aanleg bouwkuip NACH

Omdat de bouwlocatie in een dichtbebouwd en kwetsbaar stedelijk gebied ligt, was een uitgebreide risicoanalyse omgevingsbeïnvloeding van essentieel belang. Immers, naast de kuip liggen aan de zuidkant de A10 en de toekomstige bouwlocatie voor Zuidas DOK en aan de oostzijde loopt de Parnassusweg met trambaan, die onder de A10 vandaan uit een onderdoorgang komt. Aan de noordzijde ligt de tijdelijke rechtbank. Bovendien ligt met name de Parnassusweg vol met kabels en (grote diameter) leidingen voor gas en water. Redenen genoeg voor een uitgebreide risicoanalyse vooraf en monitoring tijdens de bouw van de tweelaagse bouwkuip. 

Voor deze taak heeft Bouwbedrijf De Nijs, de bouwer van de kuip, CRUX Engineering benaderd, een toonaangevend adviesbureau met veel ervaring op het gebied van geotechniek, geohydrologie en omgevingsbeïnvloeding in complexe stedelijke gebieden. Guido Meinhardt, Senior Specialist/Partner van CRUX: “Als omgevingsaspecten een grote rol spelen, zoals bij NACH, kunnen wij een volledige risicoanalyse verzorgen. Ook zorgen wij dat de monitoring op het juiste moment en op de juiste plaats gebeurt. Als je dat goed doet, kun je in vrijwel elke omgeving een diepe bouwput en funderingen beheerst aanleggen zonder schade aan de belendingen.”

Sonisch trillen

De 9 meter diepe bouwkuip is ontworpen met damwanden waarbij voorgespannen ankers rondom voor de stabiliteit van de wand zorgen. Belangrijk gegeven was de eis van de gemeente dat er geen (metalen) ankers in de grond achter mochten blijven. Meinhardt: “Stempels waren al niet aan de orde, daarvoor was de kuip te groot en ze kunnen het (beton)werk behoorlijk belemmeren. Daarom hebben we een bouwkuip ontworpen met groutankers, waarvan het groutlichaam bij het trekken van de ankers door sonisch trillen wordt verbrijzeld en de gehele buis inclusief boorkop verwijderd wordt. Eventuele toekomstige projecten (funderingen en kuipen) hebben zo geen last van obstakels.” De ankers zijn voorgespannen om rek en daarmee vervormingen in de grond achter de wand te voorkomen en bovendien hol (leeggespoeld) om tijdens het sonisch trillend trekken grout aan te kunnen brengen en zetting door volumeverlies te beperken.

‘Wij zorgen dat de monitoring op het juiste moment en op de juiste plaats gebeurt’ 

Plaxis

Bij een grote bouwput in een gevoelig gebied speelt monitoring van de bouwkuipwand, de belendende bebouwing, de omliggende infrastructuur en de kabels en leidingen een grote rol. Jefta Bouma, Senior Adviseur Geotechniek bij CRUX: “De ontwerpuitgangspunten waren helder, maar er is altijd een kleine kans op afwijkingen. Met ontwerpprogramma Plaxis zijn de verschillende toelaatbare verticale en horizontale vervormingen berekend en vertaald naar een monitoringsplan. Zo hebben we de damwanden voorzien van inclinometers om de horizontale vervormingen in de gaten te houden. Voor de A10 zijn op het talud meetspijkers aangebracht; als daar overschrijdingen uitkomen boven de veilige waarden, ga je pas metingen doen op de rijbaan die daarvoor afgesloten moet worden. Dat is gelukkig niet gebeurd.”

Snel kunnen schakelen

Zo is voor elk relevant onderdeel in de omgeving van de bouwkuip proactieve monitoring toegepast. Meinhardt: “Dat geldt dus ook voor de kabels en leidingen. Met de beheerders daarvan worden de risicoprofielen opgesteld, bepaald wat toelaatbaar is en eventuele tijdelijke uitdienstneming voorgesteld. Door de omgeving op deze manier te benaderen en dan te monitoren, geef je de bouwactiviteiten van tevoren meetbare spelregels. Als het toch anders loopt dan je hebt berekend, kun je snel schakelen omdat je de mogelijke maatregelen die voor de verschillende overschrijdingen genomen kunnen worden vooraf al geïnventariseerd hebt.”