Transformatie rijksmonument naar zorgcomplex

Verhoging verdiepingsvloeren voor beter uitzicht

In Kampen wordt het oude pand van de HBS – een rijksmonument – momenteel getransformeerd naar een complex met 42 zorgappartementen voor ouderen, 15 appartementen voor jongeren en twee ontmoetingsruimtes. “We kijken eerst naar het gebouw en de mogelijkheden ervan.”

Ontwikkelend aannemer Schavast-Salverda benaderde De Bruin Architecten in 2019 om mee te denken over het project. Het pand van de oude HBS in Kampen had in de loop der jaren verschillende bestemmingen en was nu toe aan onderhoud en herbestemming, maar wel mèt behoud van het monumentale karakter. Architect Pieter Diks van De Bruin Architecten: “We mochten bijvoorbeeld niet in de buitengevels zagen. Omdat hier wonen met zorg gecombineerd wordt en bewoners beschikken over een gemeenschappelijke tuin, hoefde er niet aan elk appartement een balkon te komen.”

De buitengevels blijven dus intact en werden zorgvuldig gerestaureerd op basis van laboratoriumonderzoek naar de gebruikte technieken en materialen. De binnenkant van het pand wordt flink onder handen genomen. Het pand was oorspronkelijk voorzien van hoge vensterbanken, zodat de schoolgaande jeugd niet naar buiten kon kijken tijdens de les. Om de toekomstige bewoners wel te kunnen laten genieten van hun uitzicht, werden alle verdiepingsvloeren verhoogd. Bestaande deuren werden hiervoor in hun geheel uit de muur gezaagd en op het hogere vloerniveau teruggeplaatst. 

“Er lag vooraf geen hard omlijnd Programma van Eisen. We keken samen met Schavast en RYSE eerst naar het gebouw en de mogelijkheden ervan. De oude, grote klaslokalen hadden de perfecte afmetingen voor appartementen: de grootte varieert van 32 tot 67 m2 per appartement.”

Ouderen en jongeren in één gebouw

Op de eerste drie verdiepingen van het pand komen appartementen voor ouderen. Zij wonen zo veel mogelijk zelfstandig, maar kunnen met een tablet het hele appartement bedienen en om zorg vragen. Op de zolder van het pand komen vijftien entresolappartementen voor jongeren die daar begeleid kunnen wonen. Diks: “Deze knusse appartementjes met vide hebben een prachtig uitzicht over Kampen. Zo krijgen we een mooie combinatie van jeugd en ouderen in één gebouw. Toekomstige bewoners komen elkaar ook tegen in de liften en gemeenschappelijke ruimtes.”

Revolutionair pand

Een bijzonder project, maar eigenlijk was het pand van zichzelf al vrij bijzonder, vindt de architect. “Het gebouw stamt uit 1882 en was toen revolutionair. Zo zitten er ornamenten van gegoten beton in, die we doorgaans pas vanaf de jaren 20 tegenkomen. Ook zat er een voor die tijd vooruitstrevende verwarmingsinstallatie in het pand. Het was toen dus al vooruitstrevend en dat wordt het nu opnieuw, door bewoners alle onderdelen in de woning te laten bedienen met een tablet. Daarnaast krijgt het pand een energielabel A en is het gasloos gemaakt.”

In zulke oude panden stuiten aannemers nogal eens op verrassingen. Dat was in dit geval niet anders. Zo bleek er onder het gebouw een tunnelnetwerk te lopen uit de zeventiende eeuw. Dat moest eerst archeologisch worden vastgelegd, voor er omheen kon worden gewerkt. “Deze aannemer is goed ingespeeld op dit soort situaties, niet iedereen kan dat. Daarnaast zit er veel vertrouwen en doorgewinterde samenwerking in dit team. Dat is ook nodig om tot succes te komen, in een project waarin verschillende disciplines zo door elkaar heen lopen.”

De getransformeerde HBS in Kampen wordt het eerste kwartaal van 2025 opgeleverd.