‘Wij werken veilig of wij werken niet’

Het grootste obstakel bij veilig werken, is de mens. Automatisme, de waan van de dag en vooral de verleiding om ‘nog even snel’ iets te pakken of af te maken, zijn grote risico’s, weet Peter van den Hurk, Director Operations Projects bij Kingspan Light + Air. “Als organisatie werken wij veelal op hoogte, waar altijd valgevaar bestaat. Ook voor de medewerker die nog snel even zijn gereedschap van het dak haalt voordat hij huiswaarts rijdt. Niet voor niets heeft veiligheidsbewustzijn prioriteit in álle lagen van onze organisatie. Ook voor de mensen op kantoor, die net als onze mensen op de bouw een VOL-VCA-diploma hebben en de voorzieningen voor veilig werken alvast opnemen in hun verkoopgesprekken en offertes. Wij werken veilig of wij werken niet.”

Praten over veilig werken is niet sexy, weet Niels de Zaaijer, Managing Compliance & Quality, Health, Safety & Environment (QHSE) bij Kingspan Light + Air. “In de markt wordt veilig werken veelal nog beleefd als het verplicht opvolgen van regels en procedures. Dit heeft vaak een averechts effect, waarbij de juiste veiligheidsvoorzieningen alleen getroffen worden voor een ander óf op controlemomenten. Bij Kingspan Light + Air kiezen we daarom voor een andere aanpak, waarbij niet de dikke handboeken met regels en procedures, maar juist de mensen centraal staan. Veilig werken is letterlijk verankerd in de cultuur van onze organisatie.”

In de hectiek schuilt het gevaar

Van den Hurk: “Wij willen dat al onze medewerkers én montagepartners veilig en met passie en plezier naar hun werk gaan en ’s avonds ook weer gezond, voldaan en veilig thuis komen. Bewustwording speelt daarbij een essentiële rol. Juist in de hectiek van de dag schuilt namelijk het gevaar. Uit diverse onderzoeken blijkt dat vallen en struikelen door niet opgeruimd gereedschap, onjuist of onvoldoende gebruik van (val)beschermingsmiddelen én het werken onder tijdsdruk grote risicofactoren zijn, die wij als organisatie heel graag ondervangen. Niet door met een zweep op de bouwplaats te gaan staan, maar door medewerkers bewust te maken van de risico’s die zijzelf én hun collega’s hierdoor lopen. Bovendien werken wij uitsluitend met gerenommeerde partners voor de montage van de veiligheidsvoorzieningen, kranen en andere hulpmiddelen.”

Veilig werken én veilig voelen

Deze bewustwording begint al op kantoor. “Al in het offertetraject kijken onze medewerkers zorgvuldig naar hoe we een project gaan aanvliegen, welke veiligheidsvoorzieningen nodig zijn, waar alle materialen moeten staan en hoe onze medewerkers naar en van de projectlocatie komen”, vertelt Van den Hurk. “Júist om de veiligheid van hun collega’s en de werkplek als geheel te garanderen. Zodra een offerte opdracht wordt, neemt een uitvoerder het project bovendien ter plaatse op. Komen theorie en praktijk nog overeen? Of zijn misschien zaken veranderd, die om alternatieve veiligheidsmaatregelen vragen? En ook tijdens de uitvoering worden de werkplekken en veiligheidsvoorzieningen regelmatig gecontroleerd. Zowel door onze uitvoerders als door onze directieleden, waarbij geldt dat elke medewerker zich veilig moet voelen. Óók om eventuele onveilige situaties aan te kaarten.” De Zaaijer: “Wij beschikken over een veiligheidsteam met veiligheidskundigen uit de praktijk, die heel toegankelijk zijn voor collega’s en die drempels wegnemen om veiligheid bespreekbaar te maken. Bovendien nemen zij kennis mee naar de medewerkers toe, waardoor een hele mooie wisselwerking ontstaat.”

De rug recht

De Zaaijer benadrukt dat er nóóit druk wordt uitgevoerd op medewerkers om werkzaamheden uit te voeren waar zij zich niet senang bij voelen. “We beschikken zelfs over diverse voorbeelden, waarbij onze uitvoerders of directeur de bouw hebben stilgelegd omdat de veiligheidsvoorzieningen niet op orde zijn.” Van den Hurk: “Begin dit jaar waren wij bijvoorbeeld werkzaam op een project, waar al diverse daklocaties geopend waren. Hoewel onze werklocatie netjes beveiligd was, gold dit niet voor de rest van het dak. Uiteraard hebben wij dit meteen gemeld bij de uitvoerder, maar die gaf nul op het rekest. Juist dan is het zaak om onze rug recht te houden. Op het gebied van veiligheid doen we geen enkele concessie.”

Beveiligen van de bron

“Bijvoorbeeld bij glasdakconstructies geldt dat wij alleen werkzaamheden uitvoeren bij een volledig dichte werkvloer”, benadrukt Van den Hurk. “Zijn openingen onvermijdelijk, dat zijn fijnmazige veiligheidsnetten essentieel. Bovendien moet een juiste valbescherming rondom het dak aanwezig zijn, zodat onze medewerkers nooit in een onveilige situatie kunnen komen. Ongeacht of zij alert zijn of niet.” De Zaaijer: “Belangrijk hierbij is dat de bron van gevaar wordt weggenomen, in plaats van heel makkelijk terug te vallen op bijvoorbeeld een harnas. Immers blijf je dan afhankelijk van de mens, zijn automatisme en de waan van de dag. Hier maken we ons iedere dag hard voor.”

Kingspan Light + Air is gecertificeerd volgens de ISO 45001 norm voor Arbo- en veiligheidsmanagement en VCA**. “Bovendien hebben we recent een trede 3 gehaald op de Safety Culture Ladder (veiligheidsladder)”, vertelt De Zaaijer. “Deze ladder was geen doel op zich, maar een mooie erkenning van onze inspanningen op veiligheidsgebied. De auditor gaf zelfs aan dat we al tegen trede 4 aan schuren…”