Wonen in een monumentaal schoolgebouw

Bewuste keuze voor hergebruik van materialen

De oplevering van de luxe appartementen in de voormalige Houtmarktschool in Deventer komt stilaan in zicht. Bij de start van de werken in 2018 kenden de eigenaren alleen maar kommer en kwel, maar na het faillissement van de toenmalige hoofdaannemer nam PHB Deventer samen met zijn bouwpartners het project in handen. Binnen en buiten werden bouwelementen gerestaureerd, hersteld of vernieuwd. Het Deventer bouwbedrijf neemt op vraag van enkele kopers ook de afbouw van hun appartement voor zijn rekening.   

De Houtmarktschool dateert uit 1882 en werd in 1921 uitgebreid met twee vleugels aan de zijkanten. Het monumentale pand met een streng classicistische architectuur heeft intussen meer dan 100 jaar overleefd. “Al zeker 10 jaar bestond het idee om het gebouw een nieuwe bestemming te geven en de meest uiteenlopende pistes werden bewandeld, zoals een café, een fotomuseum, een studentenhuis, studio’s, …, maar telkens ketsten de plannen af. De laatste jaren stond het pand leeg of werd het bewoond door krakers, tot vastgoedondernemer Pieter Bosma in 2017 de voormalige school kocht om er tien luxe appartementen te bouwen”, vertelt Martin Kleine Schaars van I’M Architecten.

Henk Verbeek, één van de kopers, vult aan: “We hadden ons lot aan zijn firma Houtmarkt Deventer bv verbonden, maar de teleurstellingen volgden elkaar op en het project geraakte in een hopeloze impasse. Het faillissement van het bedrijf zorgde ironisch genoeg voor een doorbraak. De eigenaren stelden een bouwmanager aan, die in zijn netwerk bouwbedrijf PHB bereid vond om samen de verdere afwerking van het project te bekijken. We zijn uiteraard zeer blij dat dit Deventer bedrijf deze opdracht uiteindelijk heeft willen aanpakken en we hebben er intussen alle vertrouwen in dat het project nu wel op een correcte manier gerealiseerd zal worden.”

De gevel werd grondig gerenoveerd: herstelwerkzaamheden aan het metselwerk, voegen en dakpannen controleren, zinken goten herstellen of vernieuwen, ….

Deventer bouwbedrijf springt in de bres

Het team van PHB maakte eerst een analyse van wat er nog uitgevoerd moest worden om het gebouw op te leveren, zoals in de originele brochure aan de kopers was voorgesteld. Dat bleek veel meer dan vooraf gedacht, met aanpassingen aan het dak, herstel van metsel- en voegwerk, schilderwerken buiten en binnen, herstel van de natuurstenen trap en tegelvloeren, aanleg van de installaties, aanbrengen van plafonds, stucwerk bij muren en plafonds, …. “We hebben getwijfeld, maar als Deventer bouwbedrijf voelde het als onze plicht om de bewoners te helpen. We maakten een offerte voor de algemene bouwwerken, die door de bouwmanager en een externe partij werd gecontroleerd en door de kopers werd goedgekeurd”, geeft Hennie Schrijver, projectleider restauratie en S&O bij PHB Deventer aan. “We contacteerden Wolters vastgoedonderhoud en installatiebedrijf Pactum. Bovendien stapten andere bouwpartners, die door Bosma indertijd al geselecteerd waren, opnieuw mee in het project. In januari jongstleden zijn we van start gegaan.”

Restaureren, herstellen en vernieuwen

Het Deventer bouwbedrijf en zijn bouwpartners gaan uiterst grondig te werk: herstelwerkzaamheden aan het metselwerk, voegen en dakpannen controleren, buitenkozijnen herstellen en schilderen of gewoonweg vervangen, zinken goten herstellen of vernieuwen, rioleringen en hemelwaterafvoeren voorzien, …. Binnen worden schilderwerken uitgevoerd. Het plafond in de entree wordt vernieuwd en er komen ook nieuwe entreekozijnen als doorgang naar de appartementen. Tot slot worden ook de nutsvoorzieningen en technische installaties aangebracht en aangesloten. “Buiten hebben we een nieuwe trap gemetseld en bekleed met natuursteen. Ook zijn we heel trots op bijvoorbeeld de renovatie van de oude toegangsdeur. Oorspronkelijk wilde men deze deur verwijderen en een nieuwe toegang maken, maar we hebben de deuren helemaal gerestaureerd. Het geheel is kaal gemaakt, waar nodig is het houtwerk hersteld en teruggebracht naar het origineel en vervolgens is het geheel opnieuw geschilderd”, licht Schrijver toe. “Een echt huzarenstukje was de opwaardering van de hoofdtrap in natuursteen. Door het gebruik, maar vooral ook door onoplettendheid tijdens werken in het verleden, was die trap erg beschadigd. We hebben daarom de twee bovenste treden opgeofferd om de andere treden te kunnen herstellen. Aan het eind hebben we bovenaan twee nieuwe treden in natuursteen toegevoegd. We hebben trouwens zoveel mogelijk geprobeerd om bestaande materialen uit het pand te benutten om herstellingen uit te voeren. Zo werden ook vloertegels uit een deel van de openbare ruimte opgeofferd om de hal op de begane grond te restaureren.”

Op de bovenverdieping zijn prachtige houten spanten behouden gebleven.

Van fiasco tot absoluut pareltje

In het begin stevende dit project af op een fiasco, maar dankzij de vakkennis en het enthousiasme van de architect en de huidige bouwpartners wordt deze gedurfde transformatie alsnog een absoluut pareltje. Het monumentale pand blijft een beetje het gevoel van een oude school behouden, maar toch zal de nieuwe functie als woongelegenheid overheersen. “Vooral de gangen en trappen aan de binnenzijde, met meerdere daklichten in de gangen, zijn bijzonder. Bovendien heeft PHB een nieuw trappenhuis naar de tweede verdieping gemaakt, zodat de twee appartementen in de kap bereikbaar werden. Verder werd een parabolische boog als doorgang naar het bestaande trappenhuis geïnstalleerd”, zegt een trotse Kleine Schaars. “De realisatie van de buitenterrassen was ook nog een uitdaging. Op de begane grond werd het maaiveld verhoogd. Voor de woningen op de eerste verdieping bedacht ik kleine stalen balkons. De bewoners van de appartementen op de bovenste verdieping kregen een dakterras, dat echter vanaf de straatkant niet zichtbaar is.”

Schrijver sluit af: “Alle werken gebeuren in nauwe samenspraak met de bouwmanager, monumentenzorg en de gemeente Deventer. We hebben intussen ook een offerte voor de afbouw van de appartementen afgeleverd. De helft van de appartementen wordt door PHB Deventer volledig afgebouwd, terwijl de andere helft van de kopers ervoor heeft gekozen om hun appartement casco te laten opleveren en de afbouw in eigen beheer te laten uitvoeren. Tegen de bouwvak moeten de algemene bouwwerken en de afbouw van twee appartementen rond zijn. Begin oktober volgt de oplevering van de andere drie appartementen.”

Eén ding is zeker: voor de kopers komt het einde nu echt wel in zicht.