Vanaf 1799 werd een groot deel van de Nederlandse priesters er opgeleid, vanaf 1967 deed het Groot Seminarie Warmond dienst als verzorgingshuis en anno 2020 begint het monumentale complex, dat uit meerdere gebouwen bestaat, aan de volgende levensfase. Als eerste krijgt gebouw Mariëngaerde nu een woonbestemming, mét behoud van de huidige sfeer en uitstraling.
Het complex van het Groot Seminarie inclusief omliggende terreinen werd in 2017 gekocht door projectontwikkelaar Mariënhaven Warmond BV. Voor de gemeente Teylingen reden om in samenwerking met de initiatiefnemer, omwonenden en cultuurhistorische verenigingen een integrale visie voor het gehele gebied te maken om de herontwikkeling in goede banen te leiden en een basis te bieden voor de uitwerking van de plannen. Inzet is dat de herontwikkeling recht doet aan de cultuurhistorische en landschappelijke waarden van het Groot Seminarie, dat is gelegen in het Beschermd Dorpsgezicht van Warmond.
Het complex Groot Seminarie omvat drie gebouwen: Mariëngaerde, Mariënhaven en het Kompas. Naast de revitalisatie van Mariëngaerde bestaat de wens om ook gebouw Mariënhaven op te knappen. Bovendien is het voornemen om het Kompas-gebouw uit de jaren ‘90 te slopen, om een nieuwbouw mogelijk te maken die ondergeschikt is aan de historische panden. Er wordt gedacht aan een mix van huur- en koopwoningen, zowel in het goedkope, middeldure als dure segment en bestemd voor verschillende doelgroepen: alleenwonenden, senioren en gezinnen. Van Egmond Architecten is verantwoordelijk voor het ontwerp van de transformatie.
De verbouwing van rijksmonument Mariëngaerde is inmiddels bijna voltooid. In het gebouw komen 107 huurappartementen, vanaf 30 vierkante meter. “Op basis van uitvoerig cultuurhistorisch en bouwhistorisch onderzoek zijn de nieuwe woningen ingepast in de bestaande bouwkundige structuur”, zegt Stefan van Vliet van abcnova BV, dat namens Mariënhaven Warmond BV verantwoordelijk is voor het integrale proces- en projectmanagement van de revitalisatie, vanaf het schetsontwerp tot de ingebruikname. “Ook treden wij op als vertegenwoordiger van de opdrachtgever in alle fasen van het bouwproces, leiden we het ontwerpteam en verzorgen we de vergunningstrajecten, de overeenkomsten en de communicatie met de ambtelijke instanties. Tijdens de bouw zijn we verantwoordelijk voor de directievoering en kwaliteitscontrole.”
“Zo’n 70 procent van de nieuwe appartementen kon eenvoudig worden ingepast in de bestaande structuur van Mariëngaerde”, zegt Tom van der Vlugt, werkvoorbereider bij Bouwgroep Horsman & Co dat de verbouwing uitvoert. “Soms zijn oorspronkelijke zorgwoningen samengevoegd tot maisonnettes. Onder de kap bevond zich een loze ruimte, ook daar komen nu bijzondere appartementen tussen de prachtige houten spanten, waarvoor schuiframen in de kap zijn aangebracht. De balkenstructuur van de kap hadden we vooraf niet helemaal in beeld omdat het pand nog in gebruik was. We moesten tijdens de uitvoering vaak een oplossing bedenken, daar deden wij dan een voorstel voor dat we voorlegden aan de architect.”
Aan de achterzijde zijn vrijhangende balkons voor de daar gelegen woningen aangebracht. De monumentale gevel zal gerestaureerd worden. Bewoners kunnen gebruikmaken van de omliggende landschapstuin. Het park zal worden gerevitaliseerd onder leiding van Copijn landschapsarchitecten. In onderzoek is nog een goede oplossing voor het parkeren.
Vooral de kern van het gebouw heeft volgens Van Vliet grote monumentale waarde. Het trappenhuis, de gangenstructuur en de voormalige kapel worden dan ook in tact gelaten en gerestaureerd. De kapel vormt de meest bijzondere ruimte en krijgt een bijzondere bestemming als algemene bewonersruimte, met daarnaast onder meer een fitness en een hondenwasruimte. Niet-historische aanbouwen aan de achterzijde van gebouw Mariëngaerde zijn gesloopt, om het oorspronkelijke gebouw beter tot zijn recht te laten komen. Van der Vlugt: “De nieuwbouw die daarvoor in de plaats komt, vormde een grote uitdaging, vooral vanwege de aansluiting op de bestaande bouw. We moesten bijvoorbeeld op zoek naar een nieuwe, maar sterk gelijkende steensoort. Installatietechnisch lag er ook een uitdaging, waarbij we zoveel mogelijk gebruik hebben gemaakt van de bestaande standleidingen. Het gebouw bleek ook verre van brandveilig; we hebben alle brandscheidingen moeten nalopen en aanpakken en bijvoorbeeld houten vloeren brandwerend moeten maken. In de gangen hebben we nieuwe puien geplaatst met openslaande deuren, die zijn aangesloten op de brandmeldinstallatie. De brandwerendheid is nu natuurlijk gewaarborgd.”
De huurappartementen van Marius, zoals het complex nu gaat heten, worden volledig gestoffeerd en turnkey opgeleverd. Van Vliet: “De woningen zijn voorzien van een keuken met alle apparatuur en een moderne badkamer. Zo kun je direct in je woning trekken en wonen in het prachtige pand Marius.”