The Pulse of Amsterdam: het verhaal van de twee torens

VMX ontwierp met DELVA Landscape Architects en MVSA een hart voor de Amsterdamse Zuidas, waar 24 uur per dag leven is. The Pulse of Amsterdam heet het multifunctionele gebouw waar bewoners, bezoekers en zakenmensen elkaar ontmoeten. Anywhere and somewhere, waren de uitgangspunten voor Shaya Fallahi, projectarchitect van VMX Architects. Anywhere, omdat de kantoortoren de internationale sfeer uitstraalt en somewhere voor de woontoren. Deze reflecteert in verticale vorm de hoofdstedelijke identiteit, met veel erkers en gevelstenen die onmiskenbaar verwijzen naar de Amsterdamse School.

De opgave die in de tender was omschreven, was om het eufemistisch uit te drukken complex. Er moest 56.000 vierkante meter vloeroppervlak gecreëerd worden op basis van mixed use, maar het grootste deel van de huurwoningen moest in de middeldure huurklasse vallen. “Dat is de reden dat ongeveer een kwart van het oppervlak residentieel is. De duurdere commerciële en kantoorruimtes zorgen dat de huurwoningen en -appartementen betaalbaar blijven”, legt Fallahi uit. Dat sociale uitgangspunt komt ook terug in de lay-out van het gebouw. Qua woonruimtes is er een ruime variëteit, van studio’s tot penthouses en grondgebonden woningen, terwijl de kantooromgeving ruimte biedt aan zowel gevestigde bedrijven als start-ups. Bovendien komt iedereen elkaar tegen. Ongeacht of mensen The Pulse bezoeken voor werk, ontspanning of wonen, zij maken gebruik van dezelfde openbare entree die als een plein in een stad functioneert. “Daar is het altijd levendig. In de weekenden omdat mensen naar hun woning of supermarkt gaan, maar ook tijdens de werkweek. Tijdens de lunch en aan het eind van de dag zullen mensen die naar huis gaan of net van het werk komen elkaar ontmoeten.”

Origineel en verbindend

In het ontwerp komen de verbindende visie en originaliteit van VMX Architecten en MVSA duidelijk naar voren. Net als bij eerdere projecten vonden de architectenbureaus originele oplossingen die het karakter van de omgeving versterken. Voor The Pulse is dat niet anders. Achter de sculpturale champagnegrijze gevel bevinden zich de kantoren, maar de woontoren en woningen op de begane grond zijn voorzien van ‘bakstenen’. “Zoals wij het zien, moet een gebouw zich verhouden tot de gebruikers én de omgeving”, verduidelijkt Fallahi. “Daarnaast zochten we specifiek voor The Pulse naar de balans tussen het lokale en internationale karakter. Zoals wij het zien, moet een kantoorgebouw overal ter wereld kunnen staan: anywhere, terwijl woningbouw juist de lokale eigenschappen moet reflecteren: somewhere. In The Pulse komen de lokale karakteristieken van Amsterdam-Zuid en de Amsterdamse School terug in de ‘bakstenen’ gevel met lichte kozijnen en door de toepassing van ‘Amsterdamse Erkers’ om het geluid van de Ring te weren.”

Verschillende gevelstenen

Opvallend is dat er twee verschillende gevelstenen zijn gebruikt. “Vanaf de tweede verdieping is de toren bekleed met matte minerale gevelstrips van Sto, waarbij de oranje kleur verwijst naar de Amsterdamse architectuur van 100 jaar geleden.” Op de onderste etages zijn geglazuurde keramische steenstrips verwerkt in een donkeroranje tint. “Deze geven het gebouw een frisse uitstraling, maar springen ook in het oog in een omgeving waar glas en gepolijste materialen het straatbeeld domineren.”

De bakstenen uitstraling van de woontoren wordt versterkt door de detailleringen, erkers en gevelbeplanting. In combinatie met de avantgardistische tordering, de kroon van het gebouw en het groen krijgt The Pulse een eigen uitstraling. Al zaten niet alle elementen in eerste instantie in de pen. “In de kroon van de woontoren zijn dezelfde woningen als op de begane grond gerealiseerd. Dat had een bijzondere reden. De voorgeschreven hoogte van de toren is namelijk 81 meter. Dat betekent dat een sprinklerinstallatie vereist is. Om er een haalbaar project van te maken, worden de penthouses nu op een hoogte van 70 meter ontsloten.” 

Ruimte voor de natuur

Ook de kantoortoren is voorzien van een kroon. “Hierachter bevinden zich de technische ruimtes en zonnepanelen”, legt Fallahi uit. Al is dat niet het eerste aspect dat opvalt. De aandacht wordt vooral getrokken door de sculpturaal gevormde gevel, afgewerkt met een composiet van PET-flessen en boven de ramen voorzien van PV-panelen. “Deze ramen hebben als voordeel dat er maximaal uitzicht is en een heel prettige verhouding tussen de lichtinval en het vloeroppervlak. Daarnaast wilden we in de gevel energie opwekken, zodat niet alle daken volgelegd hoefden te worden met zonnepanelen én er op de middenbouw ruimte overbleef voor een ‘hemelbos’. Door groen te concentreren, heb je namelijk een grotere impact op de natuur. Dat is ook de reden dat er via een voetpad wel door het ‘bos’ gelopen kan worden, maar de mens er echt te gast is. Zo zorgen we dat de natuur vrij spel krijgt.”  

Over ieder detail is nagedacht 
De applicateur van de gevelafwerking is Julian Huis in ’t Veld van ‘t Huis. “Door de gedrevenheid van VMX en VORM is dit niet alleen een bijzonder project, maar voldoet The Pulse ook aan de hoogste kwaliteitseisen. Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid. Dit is – volgens mij – het hoogste gebouw van Nederland met gevelisolatie volledig van steenwol. Daarnaast zijn er extra inspecties uitgevoerd en testen gedaan, zoals een trekproef die aantoonde dat de gevelstrips zes keer sterker aangebracht worden dan de wettelijke eis.” 

De architectenbureaus legden ook esthetische lat hoog. “Er zijn speciale mallen gemaakt voor de keramische stenen en de minerale gevelstrips hebben – om de erkers extra te accentueren – een speciale maat van 48×265 mm.” Gecombineerd met hoeken van 135° vergt dat secuur werken van zijn ploeg. “En een logistieke puzzel voor Sylvia Huis in ’t Veld”, lacht hij. “Maar dat leidt wel tot een waanzinnig mooi gebouw, waarbij over ieder detail is nagedacht.”