Pal achter het grote universiteitscomplex van de VU op de Zuidas is eind november de Amsterdam International Community School (AICS) opgeleverd. Op 10 januari aanstaande gaan 1.400 leerlingen voor het eerst gebruik maken van het duurzame schoolgebouw. De in fraai metselwerk gehulde school van vijf lagen is ontworpen door Mecanoo Architecten en in 25 maanden tijd gerealiseerd door De Vries en Verburg, die binnen de kaders van het perceel qua uitvoering verantwoordelijk was voor alles behalve de losse inrichting.
De AICS is een school die basis- en middelbaar internationaal onderwijs aanbiedt. Tevens verzorgt de instelling, onderdeel van de Esprit Scholengroep, buitenschoolse opvang voor haar eigen leerlingen.De nieuwbouw aan de A.J. Ernststraat vervangt de huidige locatie achter het WTC.
Er is lang gezocht naar een goede plek voor een nieuw gebouw, wat geen verrassing is voor een gebied als de Zuidas. Dat lukte uiteindelijk aan de A.J. Ernststraat, waar GGZ InGeest en Cordaan een vestiging hadden. De kavel van Cordaan is gecombineerd met één van de twee delen van het GGZ-terrein. Het andere deel is nog in gebruik door GGZ. Op de gecombineerde kavel zijn de oorspronkelijke opstallen gesloopt. Van het gesloopte GGZ-deel is de kelder gehandhaafd en daarop en eromheen is de nieuwe school van ongeveer 16.000 m2 gebouwd. Daarvoor was eerst een constructieve ingreep nodig. Guido Jongebreur, projectleider voor De Vries en Verburg Bouw: “In Buitenveldert is het bouwen van nieuwe kelders niet toegestaan. Slopen betekent permanent kwijt en dat betekent weer verlies van kostbare ruimte. Omdat de bestaande kelder en fundering niet draagkrachtig genoeg waren om de nieuwbouw te kunnen dragen, moest een nieuwe fundering worden gemaakt.”
Daartoe is de oudbouw tot op het kelderdek gesloopt en zijn na het aanbrengen van stalen manchetten gaten in de vloer geboord waardoorheen vervolgens groutinjectiepalen zijn geboord. Een prop van grout zorgt voor de waterdichting bij de aansluitingen paal-oude vloer. “Daar is de 20 cm dikke betonvloer op gestort waardoor de oude kelderbak een soort omhulsel wordt die om de nieuwe constructie hangt”, vertelt Jongebreur. “Zo heeft de school toch een kelderniveau waarin de fietsenstalling, opslag, installaties en een sprinklerbassin een plek hebben gekregen.” Ook voor de overige funderingen zijn groutinjectiepalen gebruikt. Hierop is een betonvloer gestort waarop een bovenbouw is gemaakt met twee betonkernen en daaromheen staalconstructies en kanaalplaatvloeren. “In het ontwerp zitten grote overspanningen en veel vides, daar is het gebruik van een staalconstructie uitermate geschikt”, verduidelijkt Jongebreur.
Het AICS-gebouw heeft een plattegrond in de vorm van een hoofdletter E. Het hoofdvolume telt vijf lagen, de vleugels hebben een horizontaal en verticaal getrapte opbouw. Op de begane grond nemen de centrale hal, aula, keuken, kantine, een kleine gymzaal en kantoren de meeste ruimte in van het hoofdvolume. Op de tweede verdieping vinden we onder meer een Adventure Room en op de derde verdieping een aparte grote gymzaal voor basisonderwijs en middelbaar onderwijs en een omkooid buitenspeelplein. Les- en praktijklokalen, werkplekken en spreekruimtes zijn te vinden in de vleugels en op alle verdiepingen van het hoofdvolume. Voor de materialisering van het interieur is gekozen voor onderhoudsvrij schoon beton en veel bamboe (kozijnen en meubilair). Binnenwanden zijn gemaakt met metalstudwanden. De lattengevel in het atrium is betimmerd met hout, afkomstig van de bomen die voor de nieuwbouw op het terrein moesten wijken.
Met het zakken van de steigers kwamen enkele maanden terug de gevels tevoorschijn van het schoolgebouw. Het merendeel is opgetrokken uit donker gemêleerd metselwerk met aluminium kozijnen en triple beglazing. Jongebreur: “Een hoogstandje van Mecanoo, dat al het metselwerk helemaal heeft uitgetekend. De sportzalen op de hoeken hebben door uitkragende stenen een prachtig reliëf gekregen.” De zuidgevels en oostgevel hebben op de onderste twee lagen een aftimmering met verduurzaamd hout waartegen groengevels zijn gemonteerd met diverse klimplanten. Met het groenplan voor het maaiveld zorgen die voor een aangename verblijfsruimte en een geleidelijke en zachte overgang richting de woonwijk. Ook op de niet-verblijfsdaken is groen aangelegd in combinatie met retentiekratten die voor de waterbuffering zorgen.
De nieuwe huisvesting van de AICS heeft geen BREEAM-certificaat maar voldoet wel aan BENG 1 en 2. Jongebreur tot besluit: “Waar geen groen op de daken ligt, zijn deze oppervlakken ingevuld met heel veel PV-panelen. Verder is het gebouw aangesloten op de stadsverwarming, die draait op de restwarmte van de afvalverbrandingsinstallatie Amsterdam-West.”
Het hart van de AICS wordt gevormd door een groot atrium. Langs en door dit atrium lopen vele gangpaden, trappen en loopbruggen die deze ruimte een dynamisch karakter geven. Al deze verkeerselementen zijn afgezoomd met ranke stalen hekwerken van Stalent BV.
Eigenaar Cees van der Bas: “Allemaal maatwerk dat door de architect is ontworpen en samen met ons is geëngineerd. Daarmee zorgen we dat overal mooie aansluitingen en verdelingen komen. Het bijzondere is dat we de antraciet grijze hekwerken in de ruwbouw hebben gemonteerd zodat ze in de vloer konden worden ingestort. Je ziet dus geen verbindingen, wat een heel strak resultaat geeft. De hekwerken en samengestelde stalen trappen in het atrium, waarvan enkele wel 1.500 kilo wegen, zijn nadat de atriumkap is gemonteerd met twee minikranen op hun plek gehesen.” Stalent heeft trappen en bruggen voorzien van bamboe treden en trapleuningen. “En op de toegankelijke dakterrassen hebben we ook de hekwerken geplaatst, evenals de spiltrappen met bamboetreden die begane grond en 1e verdieping in de vleugels verbinden.”