Spaarndam 2 | Amsterdam

Aan de Spaarndam 2 in Amsterdam worden 48 woningen grondig gerenoveerd en gerestaureerd. De woningen zijn gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dat zorgt voor bijzondere uitdagingen bij de werkzaamheden.

Spaarndam 2 is een monumentaal volkswoningbouwcomplex in het Spaarndammerplantsoen in Amsterdam. Het werd gebouwd in de stijl van de architectuurstroming ‘Amsterdamse School’. Kenmerkend voor deze stijl is het gebruik van veel baksteen en versieringen in de gevels. Tijdens de renovatieslag worden de gevels gerestaureerd en – op basis van historisch onderzoek – zo goed mogelijk in de oorspronkelijke staat gebracht. Aan de binnenkant worden de 48 woningen gerenoveerd. Ze krijgen een volledig nieuw inbouwpakket, waardoor comfort, bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid verbeteren. 

Nieuwe fundatie
Om de fundatie te vernieuwen, verwijderde Vastbouw eerst de vloeren. Vervolgens plaatste zij een halve meter vanaf de bestaande gevel nieuwe stalen buispalen. Deze vormden de basis voor de nieuwe vloeren. De vloeren konden vervolgens de verbinding maken met de bestaande gevels. “Het was een intensieve operatie”, vertelt Hans Nijsink, projectleider van Vastbouw. “We moesten binnen het gebouw heien. De bestaande palen moesten telkens met 2 m worden verlengd en op 21 m diepte worden volgestort met beton.”

Een sprong in energielabel
Daarna was het gebouw klaar voor het nieuwe binnenpakket, te beginnen met de montage van een volledig geïsoleerd metal-studpakket. Dankzij dit ‘doos-in-doossysteem’ sprong het energielabel van E/G naar A+. Nijsink: “Natuurlijk hebben moderne installaties hieraan ook een steentje bijgedragen. Deze zijn geplaatst in gecombineerde technische ruimtes. Acht tot tien woningen maken nu gebruik van dezelfde ketel, maar met individuele bediening en bemetering. Zo ontstond budget voor hoge kwaliteit HR-ketels en bespaarden we ruimte.”

Oude gevelelementen
In de loop van 100 jaar zijn veel oorspronkelijke geveldetails verdwenen als gevolg van lekkage, weersinvloeden en restauraties. Om deze details in de gevels terug te brengen, dook de architect in de gemeentearchieven. Aan de hand van de gevonden foto’s bracht zij de gevels en details terug in oude staat. “Het vroeg anderhalf jaar voordat we de steen in handen hadden met de juiste afmetingen, kleur en textuur. Zilverschoon Randwijk reproduceerde de antieke steensoort stap-voor-stap. Daarnaast hadden we te maken met veel betrokken partijen. Opdrachtgever, architect, gemeente en rijksmonumentenzorg dachten actief mee.”

Kozijnen met dubbel glas
Ook de renovatie van de kozijnen vroeg bijzondere aandacht. De kozijnen hoeven dan wel niet te voldoen aan de actuele voorschriften van het Bouwbesluit, ze worden wel voorzien van passend dubbel glas. Hier werd gekozen voor een geïsoleerde ruit van 12 mm dik, waarbij de tussenlaag werd opgevuld met gas. Voor de juiste uitstraling is de buitenste glaslaag voorzien van getrokken glas. “Inmiddels hebben we meerdere Amsterdamse School-projecten gerestaureerd en gerenoveerd”, vertelt Nijsink. “Dit verkort de zoektocht naar de juiste leveranciers.” 

Speciale leveranciers zijn ook nog nodig voor de restauratie van het dakwerk en het ijzer- en smeedwerk, zoals de keramische elementen en stalen ornamenten die projectspecifiek gemaakt worden. Naar verwachting is Spaarndam 2 eind 2019 weer klaar voor bewoning. 50 tot 60% van de oude bewoners keert dan terug, 40% is nieuw.