Italiaanse perfectiein de Champions League van de bouw

De gevels van Wonderwoods in Utrecht lijken te dansen met de natuur. Achter die dynamische façade schuilt het vakmanschap van een klein, maar gerenommeerd bedrijf: Tomaello. Dit Vlaardingse familiebedrijf, met diepe Italiaanse roots, leverde de 2.200 terrazzo-elementen die de gevels sieren en vele honderden plantenbakken herbergen. Giulio Tomaello, eigenaar en derde generatie in het familiebedrijf, kijkt met trots terug op het project: “Dit is ons grootste terrazzo-project ooit, een hommage aan de twee generaties voor mij.”

Honderd jaar geleden begon Carlo Tomaello, een Italiaanse immigrant, met terrazzo-werk in Vlaardingen. “Mijn grootvader kwam uit Friuli, een gebied in Noord-Italië waar het terrazzo-vak is ontstaan”, vertelt Tomaello. “Het begon allemaal met naadloze vloeren. Tegenwoordig maken we veel meer: gekleurd, gepolijst, altijd bijzonder en alles in prefab. Dat is waar klanten ons voor kiezen.” 

Tomaello nam het stokje eind jaren ‘80 over en gaf het bedrijf een nieuwe impuls door zich te richten op sierbeton. “Ik wilde niet in grijs beton blijven steken. Het moest mooier, unieker en altijd met oog voor detail.” Onder zijn leiding groeide Tomaello uit tot een klein maar prestigieus bedrijf dat zowel lokaal als internationaal naam maakt.

Wonderwoods: 2.200 unieke elementen 

Het project Wonderwoods bracht grote uitdagingen met zich mee. “Tegen buitenstaanders zeg ik wel eens met een grote knipoog dat alles wat je van een afstand ziet, behalve het hout en groen, van Tomaello komt. Zo’n 2.200 elementen en allemaal uniek: plantenbakken, wanden, gevelbanden en panelen. Al deze elementen moesten perfect op elkaar aansluiten. Dat betekende letterlijk maatwerk op hoog niveau.” De logistiek en interne opslag bleken de grootste hindernissen. “Het was een complex spel van planning en precisie. Elke mal moest tijdig in productie en dat vroeg dagelijks om vakmanschap van de leiding en het productiepersoneel.” Daarnaast speelde de pandemie een grote rol. “Corona maakte het ingewikkeld. Materialen, zoals het witte natuursteen uit Griekenland, waren opeens moeilijk verkrijgbaar. Daarbij werden we geconfronteerd met enorme prijsstijgingen.” Ook personeelsuitdagingen waren aan de orde. “Bij ons is vakmanschap bepalend. Machines kun je repareren, maar goede vakmensen vervang je niet zomaar.”  

Verticale magie 

Een technisch hoogstandje binnen Wonderwoods was het verticaal storten van 161 hoge wanden. “Het vraagt enorm veel vakmanschap om de korrelverdeling in een oppervlak van 3 meter hoog perfect te laten zijn”, legt Tomaello uit. “Zo hadden we bij de mock-up maar één kans om het goed te doen. Na het uitharden en polijsten zagen we dat alle elementen perfect waren. Dat lukt bijna nooit in één keer.” Niet voor niets noemde de hoofdopdrachtgever het team van Tomaello ‘tovenaars’. Om het verticaal polijsten van de hoge wanden te realiseren, ontwikkelde het bedrijf in eigen beheer een speciale schuurrobot. De wanden met geïntegreerde plantenbakken wogen zo’n 11.000 kilo en werden met grote precisie bevestigd aan de gevel. 

Duurzaam door design 

Naast vakmanschap staat duurzaamheid centraal in het werk van Tomaello. “Terrazzo was al circulair voordat het woord bestond”, glimlacht Tomaello. Restmateriaal wordt hergebruikt in nieuwe producten. Dit past perfect bij de duurzame visie van Wonderwoods. “Voor ons is duurzaamheid geen trend, maar een tweede natuur. Wat wij maken, gaat generaties mee.” 

Tomaello’s innovaties gaan verder dan Wonderwoods. Voor het project ‘The Edge’ aan de Coolsingel in Rotterdam worden oude natuurstenen gevels verwerkt in nieuw en super lichtgewicht terrazzo composiet, genaamd ‘Pantheon Light’. “Zo maken we de bouw steeds duurzamer en verkleinen we onze footprint. Daar ben ik trots op.” 

Internationale erkenning 

Het project bracht Tomaello ook in contact met architect Stefano Boeri, bekend van het concept ‘Bosco Verticale’ (‘verticaal bos’). “Begin 2024 sprak ik Boeri uitgebreid in Utrecht. Hij was zeer onder de indruk van onze terrazzo façade en zei zelfs dat hij ons graag meeneemt naar toekomstige projecten.” Het is niet de eerste keer dat Tomaello internationale erkenning krijgt. Het bedrijf werkte eerder aan prijswinnende architectuur- en kunstprojecten voor de Biënnale in Venetië en de Triënnale in Milaan. “We houden van experimenteren en innoveren, zeker als het samen met topdesigners is. Dat zit in onze Italiaanse roots.” 

Een gedenkwaardig jubileum 

Sinds 1 september 2024 viert Tomaello haar 100-jarig bestaan. “Wonderwoods voelt als de kroon op ons werk. Het is ons grootste project en kwam op een belangrijk moment”, zegt Tomaello. Toch kijkt hij ook naar de toekomst. “Ik ben 65 en zoek een goede opvolger. Ik wil verbonden blijven aan het bedrijf, maar niet meer 24/7 eindverantwoordelijk zijn. We zoeken iemand die net zo gepassioneerd is om te acteren op het snijvlak van architectuur en kunst.” 

Met Wonderwoods heeft Tomaello bewezen dat een klein team grootse prestaties kan leveren. “We hebben ons met vlag en wimpel staande gehouden in de Champions League van de bouw”, concludeert hij met een glimlach. En terwijl de gevels van Wonderwoods de natuur omarmen, blijft Tomaello trouw aan zijn missie: vakmanschap combineren met duurzaamheid en innovatie.