Baden in het groen

Nieuw zwembad in Apeldoorn knipoogt naar de Hoge Veluwe

In april 2024 heeft de Gemeente Apeldoorn groen licht gegeven voor de ontwerp- en bouwplannen van een nieuw zwembad aan de Vlijtseweg in Apeldoorn-Noord. Het zwembad komt in de plaats van de Sprenkelaar, dat na 50 jaar trouwe dienst aan het eind van zijn levensduur is gekomen. Het nieuwe zwembad biedt ruimte aan een opdeelbaar wedstrijdbad van 50 meter, een doelgroepenbad van 25 meter, een peuterbad van 40 m2, een glijbaan en een wellnessgedeelte. In 2023 heeft de gemeente een aanbesteding uitgezet voor het ontwerp en de bouw van het nieuwe zwembad. In totaal schreven vier partijen in, die zijn beoordeeld op ontwerp, architectonische, stedenbouwkundige en ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid. Het plan van het Wind Design & Build in samenwerking met VenhoevenCS architecture+urbanism kwam hierbij als beste uit de bus.

De twintig betrokken en vakbekwame architecten, bouwkundig ingenieurs, engineers, projectmanagers en projectleiders van Wind Design + Build realiseren turnkey projecten in heel Nederland. “Wij zijn verantwoordelijk vanaf de eerste schets tot de exploitatie, waarbij opdrachtgevers volledig worden ontzorgd”, vertelt directeur Roelof Wind. “Onze specialiteit is de Design & Build realisatie van scholen, multifunctionele centra, sporthallen en zwembaden, waarvan zwembad Apeldoorn-Noord een heel mooi voorbeeld is.”

Groen en royaal

In haar uitvraag voor het nieuwe zwembad daagde de Gemeente Apeldoorn partijen uit om een iconisch gebouw te ontwerpen, met als thema ‘groen en royaal’. “Ook lagen er stevige ambities ten aanzien van warmte-, energie- en watergebruik”, vertelt Wind. “Om deze thema’s op hoog niveau te combineren, hebben wij VenhoevenCS gevraagd om het geheel te ontwerpen. Dit Amsterdamse architectenbureau heeft internationaal naam gemaakt met haar zwembadontwerpen. Zo was zij medeverantwoordelijk voor het ontwerp van het duurzame olympische Aquatics Centre in Parijs.”

Hout voert de boventoon

“In nauw overleg met architecten Manfred Wansink en Mateja Pipan en ons uitvoeringsteam is al heel snel gekozen voor houtbouw”, vertelt Wind. “Met name de constructie van de bovenbouw, de gevels en de kap van het zwembad worden volledig in hout uitgevoerd. Bijvoorbeeld vanwege het dubbel circulaire karakter. Hout is een natuurlijk en hernieuwbaar bouwmateriaal, dat prima te hergebruiken is. Bovendien is hout biocirculair. Wanneer het materiaal bij einde levensduur vergaat, is het een uitstekende voedingsbron voor nieuw leven.” Hier komt bij dat hout een heel geschikt product is voor zwembadomgevingen, vertelt Pipan. “Het materiaal gedijt heel goed in het vochtige zwembadklimaat met hoge temperaturen. Hout is bovendien heel efficiënt als het gaat om verwerkbaarheid en brandveiligheid. Maar belangrijker nog: hout is ook ontzettend mooi, heeft een warme uitstraling en draagt bij aan een goede akoestiek.” 

Grote glaspartijen

Grote glaspartijen in de gevel laten daglicht straks ver naar binnen stromen, terwijl grote dakoverstekken zorgen dat de schittering van de zon in combinatie met het zwembadwater geen hinder veroorzaakt. “Vanuit alle zwemzalen is er maximaal contact met buiten, zodat een fijne omgeving ontstaat waarin zwemmers zich goed kunnen oriënteren.” 

Extra tribune

Het 50-meterbad wordt uitgevoerd met een keerwand, waardoor het bad multifunctioneel gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld als 25- en 23-meterbad, vertellen Thon Sanders en Gaatze Postma, projectmanagers bij Wind Design + Build. “De keerwand kan bovendien benut worden om beide baden in separate temperaturen aan te bieden. Naast het 50-meterbad hebben wij ook een tribune toegevoegd bij het doelgroepenbad, zodat ouders tijdens de zwemlessen goed zicht hebben op hun kinderen én een comfortabele plek hebben om te werken. En zo hebben we nog enkele mooie meerwaardes gecreëerd.” Als voorbeeld noemt hij de familieglijbaan die de verplichte zwemzaal op de eerste verdieping verbindt met het maaiveld. “De familieglijbaan staat letterlijk in de etalage van het nieuwe zwembadcomplex als men de locatie nadert”, benadrukt Wansink. “Een zwemzaal op de eerste verdieping is weliswaar goed voor de privacy van de zwemmers, maar maakt het gebouw ook ietwat anoniem. Dankzij onze glijbaan wordt die anonimiteit heel mooi én nuttig doorbroken.”

Sociale winst

Op dit moment bevindt het project zich in de DO-fase. Midden 2025 wordt gestart met de bouw, waarna de eerste bezoekers in 2027 voor het eerst van de glijbaan kunnen. “Een belangrijk element tijdens de bouw is de SROI-component, die wij stevig hebben beetgepakt”, vertelt Wind. “Bijvoorbeeld door de gevelvullingen op de begane grond uit te voeren met gebroken betontegels, die afkomstig zijn van tegelwipprojecten in heel Apeldoorn. De betontegels worden verwerkt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in combinatie met een leerling-werkproject. Omdat de gevels niet in de kritische lijn van onze planning zitten, hebben wij een jaar de tijd om dit project goed neer te zetten en de sociale winst maximaal te benutten.” Sanders: “Het tegelwippen draagt bovendien bij aan de vergroening van Apeldoorn, met minder regenwateroverlast, een gezondere leefomgeving en koelere zomers als dankbaar resultaat.”

Groene en blauwe daken

Het groen wordt ook doorgezet op het dak, waar kruidenmengsels de natuurinclusiviteit en biodiversiteit van het gebied moeten stimuleren, vertelt Wind. “Het bovenste dak wordt uitgevoerd als blauwdak en vangt het regenwater op. Op dit dak komt bovendien een groot aantal zonnepanelen. Ook wordt het dak uitgevoerd als energiedak, waarbij een temperatuurgeleidend leidingenstelsel met water/glycol zonnewarmte aan de dakbedekking onttrekt voor de voorverwarming van het tapwater. Daarmee komen ook duurzaamheid en comfort mooi samen.”